Zalantzarik gabe, XX. mendeko gertakaririk handienetako bat Iraultza Boltxebikea izan zen, Errusian zein nazioartean langile klasearentzat izan zituen ondorio politiko, ideologiko, sozial eta emantzipatzaileengatik, eta borroka eta langile guztientzat mundua aldatzeko nahia moldatu zuen moduagatik. XX. mendearen hasieratik 1991n amaitu zen
Urriko Iraultzak ondorio negatibo asko izan ditu, artikulu honetan jorratzeko gehiegi diren arrazoiengatik tratatuko ez ditugunak. Ondorio hauek ere luzeegiak dira aztertzeko, eta alderdi zehatz batzuetan zentratu nahi dugu.
Gerra Hotzean zehar, Bigarren Mundu Gerran nazi faxismoaren porrotaren ondoren garaile atera ziren bi sistema ekonomiko, politiko eta ideologikoak (liberalismoa eta sozialismoa) globalki lehiatu ziren beren hegemonia ideologikoa finkatzeko, besteak beste, klase borrokaren bidez. Horrek, sozialismoaren kasuan, Mendebaldeko inperialismotik
askatu nahi zuten munduko herrien emantzipazio eta subiranotasun borroka bihurtu zen.
Urriko zikloaren amaierak, Berlingo Harresiaren erorketaren ekintza sinbolikoarekin, kolpe gogorra eman zien ideologia sozialistako alderdi guztiei, eta, ondorioz, mundu mailan hegemonikoki zuen gaitasun hori amaitu zen, bai prozesu sozialistak ezarri ziren herrialdeetan, bai langile klaseak bere emantzipazioa bilatzen zuen herrialde inperialista eta mendebaldekoetan. Orain, liberalismoa botere ideologiko hegemoniko gisa ezarri zen mundu mailan, ia oposiziorik gabe, batez ere Berlingo Harresiaren erorketaren aurreko ofentsiba neoliberalaren ondoren, zeinak langileen arteko konfrontazioaren azken gotorlekuak suntsitzen ari baitzen demokrazia liberal burgesak zituzten herrialdeetan (lehen aldiz Txilen probatu zen ofentsiba neoliberala, geroago botere sindikal handiena zuen herrialdeetako batean, Britainia Handian hian zuzen ere, ezarri zena).
Ofentsiba honen irismena eta maila hain esanguratsuak izan ziren, ezen langile klasea konbentzitu baitzuen jada ez zela klase borrokaren kontua, baizik eta herritar bakoitzak arrakasta jasotzen zuela; indibidualismoaren hazia garaitu zen, eta liberalismoa gainegituraren ideologia gisa ezarri.
Nora goaz honekin? Zaila izan zen urriko zikloaren amaieratik suspertzea, polo global bakarra utzi baitzuen. Kapitalismo neoliberalak dena gainezka egin zuen, batez ere bloke sozialista osatu zuten herrialdeak jomugan hartuta, industria, gaitasun ekonomikoa eta langileak kenduz, eta langile kualifikatuak mugituz eta ateraz, helburu bikoitzarekin:
soberakin balioa handitzea, herrialde kapitalistetan esplotatuz, eta aldi berean herrialde horietako langile klasearen baldintza materialak degradatzeko erabiliz. Globalizazioa iritsi zen.
Ezkerreko globalizazioaren aurkako mugimenduek hori ulertu eta aurrez aurre egin zioten. Guztiok gogoratzen dugu Carlo Giuliani martiria, 2001ean Genovan globalizazioaren aurkako manifestazio jendetsuetan parte hartzeagatik tirokatua.
Globalizazioak esplotazio modu neoliberalaren hedapena esan nahi zuen, bere gainegitura ideologiko osoarekin batera, mundu osora. Horrekin batera, estatu legitimoak suntsitzeko hainbat kanpaina militar global egin ziren (NATOren esku-hartzea Jugoslavian); AEBek eta bere aliatuek egindako terrorismoaren aurkako gerra deiturikoa, Udaberri Arabiarra… guztiek frogatu zuten bloke sozialistaren erorketarekin eta hegemonia liberalaren gorakadarekin mundu mailan, inongo blokek ezin ziela aurre egin Estatu Batuei eta bere Europako aliatuei. Unipolaritatea ia oposiziorik gabe finkatu zen, eta bertan, estatu-nazioak pixkanaka beren subiranotasuna eta erabakiak hartzeko gaitasuna galdu zuten korporazio handien aurrean, globalizazioaren bidez beren botere soziopolitikoa zabaltzen ari zirenak. Estatu-nazioaren krisia hasi zen. Lanaren nazioarteko banaketak enpresak eta industria-guneak lekualdatzea ekarri zuen industrializazioak langile-klasearentzat bizi-baldintza duinak sortzea lortu zuen, klase-gatazka handien bidez bada ere. Horrek, aldi berean, industria-gune berrien garapena bultzatu zuen, eta horiek, aldi berean, garapen eta botere-gune berriak sortu zituzten. Txinako eredua sortzen eta indarra hartzen hasi zen, geroago AEBen hegemonia globalaren kontrapisu bihurtuz, neoliberalismo eredu nagusiari txinatar ezaugarriak zituen merkatu-sozialismo eredu propioarekin erronka eginez.
Errusiak ulertu zuen Yeltsin ospetsu eta ustelearen agindupean balio liberalak bereganatu arren, NATO gero eta gehiago zabaltzen ari zela bere mugetara eta gatazka militarrak zabaltzen ari zirela bere aliatu globalak ziren herrialdeetan (Libia, Siria, etab.). Aldaketa politiko, sozial eta ekonomikoa ezinbestekoa zen Errusiako Federazioko presidente berriarentzat, Vladimir Putinentzat. Sobietar sistemaren desegitetik sortutako oligarken aurkako barne gerrak estatu ereduaren paradigma aldaketa ekarri zuen, bai barne mailan bai geopolitikoki. Beste polo bat sortzen hasi zen hegemonia liberal globalaren aurkako borrokan.
Zergatik azpimarratzen dut “liberala”? Liberalismoa ez zelako hedatzen ari eredu ekonomiko bat esportatuz bakarrik, baita kulturala ere, gero eta gehiago erabiliz banako fluido eta sustrairik gabekoaren homogeneizazioa eta estandarizazioa mundu mailan. Horrek esan nahi zuen tradizio kulturalak, sozialak eta identitatean oinarritutakoak desegitea, banakoa bere klasetik, familiatik, aberritik eta baita bere sexutik ere isolatutako izaki bihurtzeko, erraz manipulatzeko, estrapolatzeko eta homogeneizatzeko aukera emanez globalismo berriaren interesetara —globalizazioak gatazka multipolar berriari aurre egiteko hartu zuen forma—. Nagusitasun arrazista berri bat sortu zen: gure sistema hobea da gutxiengoen eskubideak bermatzen ditugulako, gizartearen % 0,3a zure fobiaren aurka defendatzen dugulako.
Zigorrak ezar diezazkizuet gutxiengo honen edo haren eskubideak errespetatzen ez dituzuelako, blokeoak, zuen ekonomia hondatu nire balioak onartzen ez badituzue, zuen aurrekontua nire nagusitasun moralaren posiziotik agintzen dudanera bideratzen ez baduzue.
Hau areagotu egin zen 2014tik aurrera Ukrainako koloreen iraultzarekin eta NATOren hasierako sarrera ezkutuarekin gatazkan Donetsk eta Luhanskeko errepublika separatistekin, eta geroago gatazkaren piztea eskala handiagoan Errusia Ukrainan zuzenean sartu zenean eta NATOko herrialdeen parte-hartzea areagotu zenean gerra honetan, armak, dirua eta prestakuntza (baita mertzenarioak ere) Ukrainako aldeari emanez.
Europa Nord Stream-2 sabotajearen kolpe terroristak eta bere eliteen auto-sabotajea jasaten ari da Errusiaren aurkako zigorrekin, hegemon amerikarraren aginduak jarraituz. Zer esan nahi du honek Europako subiranotasunerako? Jada zalantzazkoa zen subiranotasunaren galera osoa AEBen eskutik, ondorioz Europako langileen eskubide sozialen, askatasunen eta bizi-baldintzen degradazio eta higadurarekin.
Une historiko nahasi honetatik sortutako aliantza berriak sortzen ari diren bitartean herrialde emergenteetan, eta BRICSak eratzen hasten diren bitartean, negozio eta merkataritza eredu berriak ezarriz mundu mailan, Europa zaharra eta bere estatu-nazioa baztertuta aurkitzen hasi dira mundu honetan, non jokoa beren lurraldean jokatzen den
baina beren arauen arabera jokatu gabe, haien hondamenditik etekina ateratzen dutenen eskuetan peoi hutsak diren: Estatu Batuak eta mundu anglosaxoia. Maniobra hau egiten ari diren bitartean, gainegitura liberalak identitate-borroka faltsuak ezartzen ditu eztabaida politikoaren erdigunean, neurri handi batean BRICSekiko barne eta kanpoko disidentzia eta babesa baztertzeko, gizartearentzat garrantzitsua dena transgenero gutxiengo baten interesa, adin txikikoengan hormona-terapiaren beharra, genero-izenordainak eta Mendebaldearen nagusitasun morala direlako premisan, gai hauen aurka dauden BRICS elkarteko herrien aurka.
Horrela, identitate-borrokak Mendebaldeko gizarteen disidentzia eta subiranotasuna higatzeko eta blokeatzeko beste tresna bat bihurtzen dira, eta, aldi berean, esparru honetako BRICSak babestu ditzaketen herrialdeei presioa egiteko (gutxiengo eskubide hau edo hura onartzen ez baduzu, zigortuko zaitugu).
Erakusketa honen helburua eztabaida sortzea da multipolaritaterako joera honek eta nazio-estatuen krisi modernoek estatu edo subiranotasunik gabeko nazio txikiei, gure nazioa bezalakoei, nola eragiten dieten, eta nola beharrezkoa den nafar subiranotasunaren berreskurapena aro berri honi aurre egiteko, non indargabe aurkitzen garen besteekin berdin gisa erlazionatzeko gaitasunik ez dugun mundu batean. Brusela, Madril, Paris edo Lakuatik inposatzen dizkiguten kapritxo eta erabaki geopolitikoen menpe gaude, eta, are larriagoa dena, inork hautatu ez dituen baina gure herriaren biziraupena hilgarriki zauritzen ari diren beren agenda transhumanista inposatuz, denboran zehar bizirik mantendu ditugun egitura tradizional guztiak suntsituz, gure nafar aberriaren hondakinei ia itsatsita.
Beraz, zein izango da gure jarrera, euskal herritarrona, ezartzen ari den ordena multipolar berrian? Mundu-ordena berrian aktore subirano izatearen aurrean gaude, edo globalizazio-zurrunbiloan desagertzera kondenatuta gaude? Hau gu geu, nafar herritarrok, erabaki eta ezarri behar dugun zerbait da. Nafarroaren subiranotasunaren berrezarpenaren kontzeptua erreskatatzearen alde egiten dugu, aurrean dugun ziurgabetasun eta kaosezko etorkizun honi aurre egiteko irtenbide gisa. Subiranotasunik gabe, ez dugu gaitasunik gure paradigmak ezartzeko eta gure biziraupen ekonomikoa bermatzeko, eta biziraupen ekonomikorik gabe, zoritxarrez uste dugu herri gisa dugun biziraupena guztiz kondenatuta dagoela.
Egilea B.S.G.
Mugimendu Antiglobalista