Suge baten antzera, bere azala aldatzen duen aroa da geurea, bizi garen garai historikoaren gizarte globala hain zuzen ere. Mundua aldaketa tektoniko konbultsiboak jasaten ari da, atarian formazio sozioekonomiko berri bat baitugu: BRICS elkartea. Zalantzarik gabe, gertatzen ari denak azken urteetako gertaera garrantzitsuenetako batzuk hartzen ditu barne, eta gertaera nagusi bakoitzaren barruan kontraesan anitz daude, eta guztien artean bat egon ohi da paper nagusia hartzen duena.
Gaur egungo sistema kapitalistan, Globalismo Inperialean, metaketaren gurpila biraka mantentzen duten hiru kontraesan orokor daude:
- Kapitalaren eta lanaren arteko kontraesana.
- Herrialde inperialisten eta herrialde eta/edo nazio zapalduen arteko kontraesana.
- Potentzia arerioen arteko kontraesana.
Dakigunez, bigarren eszenatokia nagusi izan da azken hamarkadetan, AEBen nagusitasun inperialista zigorgabetasunez eta arerio argirik gabe jardunez. Hala ere, egoera orokor hau aldatzen ari dela dirudi. Beraz, ideia nagusia, gertaera zehatzetatik haratago, sistema kapitalista bultzatzen duen kontraesan nagusia botereen arteko gatazkarantz aldatzea da kontua. Beste era batera esanda, potentzia handien arteko azpiko eta etengabeko tentsioak, bai eskualdekoak bai mundu mailakoak, gero eta agerikoagoak dira, BRICS izeneko bloke ekonomiko alternatibo baten eraketa potentzialarekin. Horrek esan nahi du, oro har, eta gertatzen ari dena ulertzeko, hiru eszenatoki elkarri lotuta ikusten ari garela esanez laburbil dezakegula. Hauek erakusten dute nola azken hamarkadetan nagusi izan den AEBen nagusitasuna, herrialde eta nazio zapalduen esplotazioan eta menpekotasunean oinarrituta, pixkanaka desegiten ari den BRICSen sorreraren ondorioz. Hiru eszenatokiak honako hauek dira:
- Lehenengoa, gauden lurraldeekiko hurbiltasunari dagokionez, Ukraina da, non AEB eta Europar Batasuna, NATOren hegal armatu gisa dutela, ari diren Errusiako hartza harrapatzen saiatzen. Hartza defentsan ari da, zatikatzea saihestuz eta Sobietarren inplosioaren ondoren nazioarteko eszenatokian bere lekua berreskuratzen saiatuz.
- Bigarren eszenatokiak ekialdera eramaten gaitu, Ekialde Hurbilera, non Israelek, Saudi Arabiak eta AEBek osatutako blokea beste talde batekin gatazkan dagoen, eskualdeko Erresistentzia Ardatza, Iranek zuzenduta. Inperialismoak lurralde zabalak balkanizatzen ari da, eguzkipean leku seguru bat ziruditenak, eta une honetan Palestinako Holokaustoa da eremu honetan inperialismoaren nagusitasunak zer esan nahi duen adierazteko modurik bortitzena.
- Eta azkenik, baina ez gutxienez, Ozeano Bareko eszenatokia dugu, non urak lasaiagoak diren arren, argi eta garbi badirudi Estatu Batuen inperialismoa Txinako dragoia desestabilizatzen saiatuko den tokia izango dela, beti ere aintzat hartzen goranzko potentzia nagusi bat dela Txina, eta, agian, munduko ekonomiaren motor berria.
Potentzien arteko mundu mailako gatazka berri baten aukera ukatzen dutenentzat, merezi du une batez gelditzea gaur egun mundu mailan dauden elkarrekiko harreman ekonomiko erraldoiek izugarrizko proportzioetako sute bat guztiz ezinezko egiten dutela dioen ideia zabaldua aztertzeko. Gogoratu behar dugu hemen antzeko sentimendu bat nagusitu zela garai batean, hala nola, Lehen Mundu Gerraren (1914) bezperan. Garai hartan, Norman Angellek 1910ean argitaratutako “The Grand Illusion” liburuak uneko inperialismo arteko harremanei buruzko baikortasuna defendatu zuen. Esher izeneko bizkonde ingeles batek, lan hau irakurri ondoren, Britainia Handiko goi-agintaritzaren aurrean argudiatu zuen gero eta lotura ekonomiko handiagoak gerra zailagoa eta ezinezkoa egiten zuela egunak joan ahala. Denek dakite zer gertatu zen lau urte geroago, “ilusio handi” hori hautsiz. Beraz, gero eta handiagoa den mundu mailako elkarrekikotasun ekonomikoan oinarritutako eskala handiko gatazka baten ezintasunaz eztabaidatzen jarraitzea nahikeria hutsa da, benetako gertaeretan baino nahietan oinarritutako espekulazioa. Historiak dagoeneko froga ugari erakutsi dizkigu inperialismoak nola funtsionatzen duen.
Azken hausnarketa bat
Gure herrialdearen posizio geoestrategikoa ezagutzen dugu. Zoritxarrez, erretorika humanitarioa, inperialismoaren makina ideologikoaren osagai gako gisa, sakonki sartu da egungo ezkerrean eta asko erabiltzen da, berdin baliozkoa posizio politiko bat zein kontrakoa justifikatzeko.
Sentimentalismoan eta moral abstraktu eta nahiko selektiboan oinarritutako jarrera hartzera bultzatzen gaituen diskurtso hau ez da zirkunstantzien atzean betiko mantentzeko modu bat baino. Beti da premiazkoa, edozein zirkunstantziatan egoeraren eraldaketa kontzientea egiteko beharrezkoa den ikuspegia hartzea.